Z pamięci dziecka. Aktion Saybusch – relacje źródłowe Polaków wysiedlonych z Żywiecczyzny w czasie II wojny światowej

Hubert Chudzio, Alicja Śmigielska

Aktion Saybusch to nazwa specjalnej operacji przymusowego wysiedlenia polskich obywateli z terenów Żywiecczyzny w czasie II wojny światowej. W ramach projektu Centrum Dokumentacji Zsyłek, Wypędzeń i Przesiedleń badaniom poddano wieś Gilowice. W 1940 roku z Gilowic wysiedlono 179 rodzin, czyli w sumie 843 osoby. Wszystko po to, aby na ich miejsce, w ich domach i gospodarstwach osiedlić niemieckich osadników. Część osób, które przeżyły niemieckie wysiedlenia, żyje do dziś w miejscu swojego urodzenia. Do nich właśnie ze sprzętem filmowym i dokumentacyjnym trafili pracownicy Centrum. W samych Gilowicach udało się zarejestrować relacje dwunastu świadków historii.